سایت دهرم ناب

• عکس:یاسین دهرمی نیا

قنات یا کاریز یکی از شگفت انگیز ترین کارهای دسته جمعی تاریخ بشری است که برای رفع یکی از نیازهای مهم و حیاتی جوامع انسانی یعنی آب رسانی به مناطق کم آب و تأمین آب شرب انسان،حیوان و زراعت و باکار گروهی و مدیریت و برنامه ریزی به وجود آمده است.
این پدیده شگفت انگیز آب رسانی در مناطقی از فلات ایران که با خطر خشک سالی روبه رو بوداند نقش کلیدی و موثری در نظام اقتصادی و حیات اجتماعی داشته است.
به گواه تاریخ و کشفیات باستان شناسی این فن آوری مهم از ابتکارات ویژهء ایرانیان بوده و به تدریج به سایر مناطق جهان راه یافته است. تاریخ قنات در ایران به دورهءایران باستان و عصر آهن بر می‌گردد البته در دوره هخامنشیان و ساسانیان از رونق خاصی برخوردار بوده است. بنابر مطالب اوستایی و مطابق شاهنامه فردوسی (هوشنگ) مخترع قنات و جم یا جمشید مخترع لباس ،تبر، شمشیر، بیل و ادوات کشاورزی بوده است. 

از مطالعه کتب قدیمی‌و آثار باستانی ایران پی می‌بریم که کندن قنات و تعمیر و آبیاری آن و زراعت کاری مقدس محسوب می‌شده است
در وندیداد که زرتشتیان آن را کتاب الهی می‌دانند چنین جملاتی موجود است: سوگند یاد می‌کنم به جاری کردن آب خنک در خاک خشک ( قنات) و عمارت راه و سوگند یاد می‌کنم به زراعت و کاشتن درخت میوه .
در این راستا من و تعدادی از دوستان، عصر یک روز دل انگیز و ابری به سراغ یکی از کاریزهای عجیب و دیدنی دهرم رفتیم و وقتی فهمیدیم که در این فن هم ما از دیگران عقب نمانده ایم به دهرمی‌بودن خود بالیدیم شاید باورتان نشود اما یکی از قشنگ ترین و در این حال حیرت آورترین قنات‌های کشور در دل کوههای دهگاه نهفته است. با آنکه هوا ابری بود و نسیم خنکی می‌وزید اما تماشای این قنات چنان ما را به حیرت واداشت که هوش و حواس از سر ما پرید. و نا خداگاه زمزمه کردیم که خدایا اجازه مده به گمراهی کشیده شویم حال آنکه بر هدایت و راهنمایی ما توانایی.
قنات دهگاه که قدمت آن به دوره هخامنشیان برمی‌گردد از آن زمان تاکنون بی وقفه مشغول آب دهی به دشت دهرم و باغ دهگاه بوده است. این قنات با چاههای متمدی و فواصل معین در دل کوه ایجاد شده و نوع حفاری آن و مسیر قرار گرفتنش به آن زیبایی خاصی بخشیده است. این که چگونه و به چه وسیله ای حفاری شده خود حدیثی مفصل است و آن روز وقتی ما به مظهر قنات رسیدیم حیفمان آمد این مکان دیدنی و زیبا را به شما معرفی نکنیم و ما تا عصر و نزدیکی غروب در کنار آن شکوه و زیبایی تام ماندیم و در پایان در گوشه ای دره ی زیبای دهگاه آتشی فراهم آوردیم و با استکان چایی خاطره در کنار قنات بودن را جشن گرفتیم. برای شما هم اگر فرصتی فراهم شد به دیدش بیایید تا بدانیم که آباء و اجداد ما بیش از ۲۵۰۰ سال پیش چقدر متمدن بوده اند.
رشته قنات‌های موجود در دهرم
۱- قنات دهگاه
۲- قنات گیزو
۳- قنات آب بوی
۴- قنات‌هادی آباد
۵- قنات تنگ کوچه
۶- قنات خناق زار
۷- قنات چکاب
۸- قنات خوراب
۹- قنات تل مار
۱۰ -…
از این مجموعه قنات‌ها قنات دهگاه، گیزو، آب بوی و خوراب فعال و در حال آب دهی هستند.

• عکس:یاسین دهرمی نیا